Bu sabah uyandığınızda neredeydiniz? Muhtemelen evinizde, yatak odanızda ya da kanepede uyandınız. Peki uyandığınızda nerede olduğunuzu biliyor muydunuz? Peki ya kim olduğunuzu? Eğer Alzheimer hastalığınız varsa bu durumlar sizin için çok zor olabilir.

Sıklıkla karıştırılsa da Alzheimer, Demans hastalığının bir türüdür. Ne yazık ki Türkçe Wikipedi'de Alzheimer hakkında çok az bilgi bulunuyor. İngilizce Wikipedia'da ise biraz daha detaylı bilgileri bulmak mümkün. Genel kültür olması için internette 10 dakikanızı bu hastalığı öğrenmeye harcamanızı kesinlikle tavsiye ederim. Erken tanı, hastalık fark etmeksizin çok önemli. O yüzden kendiniz veya bir tanıdığınız için farkındalığınızı arttırmanızda fayda var.

Bu konuda yazmamın sebebi, okuduğum bir haber. Ne yazık ki haberin olumlu ya da olumsuz olması yaşadığınız çevreye bağlı. Popular Science Türkiye'de yayınlanan habere göre; soluduğunuz hava kalitesini arttırdığınızda, demans riskinizi oldukça azaltıyorsunuz. Alzheimer’s Association'ın yayınladığı raporda, birden fazla araştırmanın sonuçları yer almakta. Bu konuda, tedavi için bir çok gelişme yaşanmaya devam ediyor. Ancak kısa vadede ne yazık ki kesin bir çözüm bulunabileceğini sanmıyorum. Ancak paylaştığım haber gibi bilgiler bize önleyici tedbirler alma konusunda ışık tutuyor.

Ne Yapmalı?

Yaşadığımız, çalıştığımız ortamları hava kalitesine göre ne kadar değerlendiriyoruz bilmiyorum. Ancak bugün cep telefonlarında hava durumu uygulamalarında, hava kalitesi metrikleri paylaşılmaya başlandı. Teknolojiden faydalanın. Lütfen bulunduğunuz çevrenin havasını kontrol edin. Belki de evden çıkmak için plan yaparken, o günün hava kalitesini de kontrol edebilirsiniz.

Daha Da Ne Yapmalı?

Alzheimer'dan korunmak için neler yapabiliriz diye araştırdığımda yaklaşık 10 internet adresinden topladığım ortak başlıklar şu şekilde.

1. Fiziksel Aktivite: Hemen hemen her sayfada ilk sıralarda bedeninizi hareket ettirmeniz yazıyordu. Günlük yürüyüşler, sportif faaliyetler sadece Alzheimer için değil bir çok hastalığa karşı fayda sağlayacaktır. Pandeminin toprağını silkeleyin ve hareket edin.
2. Zihinsel Aktivite: Bedenimizi hareket ettirdikten sonra sıra beyninizde. Zihinsel faaliyetler de sizi Alzheimer olmaktan koruyabilir. Bu aktivitelerin başında kitap okumayı sayabiliriz. Buna ilave olarak yeni şeyler öğrenmek, hayal kurmak ta oldukça faydalı.
3. Uyku Düzeni: Ne yazık ki hızlanan teknoloji yaşamlarımızı da ivmelendiriyor. Ve ne yazık ki zamanı hep uykudan çalıyoruz. (Buna ben de dahilim…) Ancak kaliteli ve yeterli uyku, Alzheimer'ı önlemekle kalmayıp, stresinizi azaltır ve düşünce gücünüzü geliştirir. Bu da yaşam kalitenizi yukarı taşıyacaktır. Burada küçük bir dip not: 1 gece iyi uyudunuz diye hemen sonuç beklemeyin. Düzenli ve kaliteli uyku, etkisini bir kaç haftanın sonunda gösterecektir. 
4. Kalp Damar Sağlığı & Sigara: Okuduğum sayfalarda bir diğer ortak nokta da kalp damar sağlığı ve sigara kullanımıydı. Kaliteli hava ile ilgili çalışmaya paralel olarak sigara kullanımı da Alzheimer riskini arttıran faktörlerden. Kalp damar sağlığının bozulması da, yine Alzheimer riskini arttıran faktörler arasında. Burada neden sonuç ilişkisi net olmasa da yaşam kalitenizi yükseltmek anahtar.
5. Stres: Günümüzde her hangi bir hastalığın sebepleri arasında stres olmazsa olmaz. Stres ile ilgili daha önceki yazımı buradan okuyabilirsiniz. Stresi azaltmak için meditasyon yapabilir, farklı hobiler deneyebilir ve en basit hali ile nefes egzersizleri ile farkındalığınızı yükseltebilirsiniz. Mindfulnes konusundaki yazımı da okuyabilirsiniz.
6. Beslenme ve Vitamin: Yine bir çok uzmanın ortak görüşü, doğru beslenmenin Alzheimer'ı önleyecek etmenler arasında olduğu yönünde. Özellikle Akdeniz tipi beslenme (Bol yeşillik, taze sebze ve meyve, bol balık ve az et.) genel sağlık açısından oldukça doğru bir tercih.

Umarım yine sizlere faydalı ve farkındalığınızı arttıracak bir yazı olmuştur. Bu yazıdan tanıdıklarınızın da faydalanması için paylaşmayı unutmayın.

Ve her zaman olduğu gibi. Farkına var, dengeyi bul ve değer üret…