Bugün 13 Ocak 2023. Dün çalıştığım kurumda 8. yılımı tamamladım ve bu konuda küçük bir yazı yazmak istedim. Çalıştığım kurumun ismini ve iç işlerini paylaşmam etik olmadığı için yazdığım tüm bilgiler, otomotiv sektörünün genel durumuna yönelik şahsi kanaatlerim.
Öncelikle çalıştığım kurumun, Türkiye’nin köklü bir otomotiv şirketi. Çalıştığım bölüm de yeni model yılı değişikliklerini ve baz program araç tasarım ve tesis kurulum işlerinin tamamını içeriyor. Bunu şunun için paylaşıyorum. Yaptığımız iş gerçekten çok kapsamlı, sürekli yeniliklere açık ve her daim gelişim barındıran bir nokta. Ben hayat boyu öğrenmeyi kendine felsefe edinmiş birisi olarak yaptığım işi de, çalıştığım kurumu da çok seviyorum.
Eminim ki bir çok insan ucundan ya da kıyısından otomotiv sektörüne dokunmuştur. Sektörün en önemli özelliklerinden biri roket biliminden sonra en kapsamlı alan olması. Mühendislik becerilerinin iliklerinize kadar işlemesi gereken bir alan. Öğrendiğim ilk şey, insanlarla aynı düzlemde olduğunuzu anlamak için rakamlar ve yönleri çok iyi kullanmak gerektiği. Örneğin “Arabanın kapısı kaçık.” demek yerine, “Arabanın sağ ön kapısı X yönünde +3 mm kaçık.” demeniz gerektiği. Özel yaşamda Küçük Prensi ne kadar çok sevsem, rakamlardan çok duygulara değer versem de, iş dünyasında ölçemediğiniz hiçbir şeyi düzeltemezsiniz. Otomotivde (özellikle benim gibi ticari tarafta) 5 metre bir araç üretip, +/- 1mm içerisinde kaliteli araçlar çıkartmak için mühendislik yaklaşımı şart.
Buna paralel olarak çok uluslu olmayan bir otomotiv sektörü hayal edemiyorum. Çünkü otomotiv spesifikasyonları genellikle dünyanın bir yerinde birileri tarafından tanımlanmış ve bir bilgi birikimine dönüşmüştür. Otomotiv sektörü de Amerika’yı tekrar keşfetmek zorunda kalmamak için bu tecrübeyi paylaşacak kazan kazan ortaklıkları geliştiriyor. Bu aynı zamanda, firmaların genel ürün geliştirme maliyetlerinde ciddi bir kazanç sağlarken araç başı maliyetlerin de aşağı inmesini sağlıyor. Burada işin zorlayıcı kısmı; farklı kültürler, farklı zaman dilimleri ve farklı müşteri beklentilerini yönetebilme becerisi gerekliliği. Yabancı dilin önemini vurgulamama gerek yok. Tabi ki mükemmel bir İngilizce (ya da hangi dili kullanıyorsanız) bilmenize gerek yok. Ancak yine aynı düzlemde olabilmek adına terminolojiyi bilmek çok önemli.
Bunların üstüne yoğun çalışma saatleri, seri ürerimin verdiği hızlı dinamikler size yoğun bir stresle mücedele becerisi gerektiriyor. Bir dakikanın biraz üstünde bir sürede 1 milyon liradan daha pahalı bir aracı istenilen müşteri kalitesinde çıkartmak gerçekten yorucu bir iş. Burada işin teknik detaylarına hakim olmakla birikte büyük resmi de kaçırmamak çok önemli. Genelde teknik yönü ağır basan insanlar problemlerin detaylarında boğulup büyük resmi kaçırma eğiliminde oluyorlar. Dinamiklerin çok hızlı değiştiği bir dünyada hızlı ve akılcı kararlar alabilmek için stresi iyi yönetmek çok önemli.
İletişim
Tüm bu zorluklarda, belki de insanoğlunun ihtiyacının hiç değişmediği, iletişim yetkinliği hayati önem taşıyor. Stresli, çok kültürlü bir ortamda aynı mühendislik dilini konuşabilmek için iletişim yetkinliklerinizi gerçekten geliştirmeniz gerekiyor. İletişimi de belki 2 kola ayırabiliriz. Birincisi gerçekten doğru kişileri tanımak, iş ağınızın (network) geniş olması. İkincisi ise doğru dili kullanmak. Farklı kültürlere ve farklı seviyedeki insanlara doğru iletişimi kurarsanız, yapabileceklerinizin sınırı yok.
Ben kaynak alanda çalıştığım için, aslında baktığınızda metal gövdedenin birleştirilmesinden sorumluyum. Bu ilk bakışta çok kısıtlı bir alanda çalıştığım algısı oluşturabilir. Ancak bu süreçte diğer tüm kısımlar ile ortak çalışmak durumundayız. Yani kaynattığım malzemenin sertlik değeri, alaşımları gibi bilgileri de öğrenmem gerekiyor. Kaç kalıp setinde çıktığını da. Birleştirme işlemini yaparken kaynak, lazer, kimyasal gibi bir çok farklı yöntemi de bilmem gerekiyor. Aynı zamanda montaj alanda takılacak olan parçayı da bilmem gerekiyor. Mühendislik speklerini zaten bilmem şart. Bu gereksinimleri sağlayacak fabrikada kurulacak hatların ekipmanları, robotları, panoları, konveyörleri, elektrik hatları, hava-su hatlarını da bilmek gerek. Bütçe çıkartabilmeyi ve proje planı yapıp, kurulumda işleri takip etmeyi de. Gerekli fazlarda istenilen kalitede prototip üretmek de benim sorumluluğumda. Lafın kısası çok kapsamlı bir iş. Fakat tüm bu kapsamların içinde kendinize bir uzmanlık belirlemek ve o konuda uzman olma da mümkün. Örneğin ben birleştirme teknolojileri konusunda uzmanlaşıyorum. Bu sizi global dünyada bir adım öne çıkartacak bir kriter.
Otomotiv sektörü yukarıda bahsettiğim gibi bir çok yetkinlik gerektiriyor ve gerçekten yorucu, yıpratıcı olabilir. Bununla birlikte, bu zorluklar aynı zamanda çok önemli öğrenme ve gelişme fırsatları. Bu deryaya girdiğinizde bu yetkinlikleri diğer sektörlere göre çok daha hızlı bir şekilde geliştirebiliyorsunuz. Her sektörde olduğu gibi bu sektörde de geliştirilebilir bir çok fırsat var. Ben gerekli gördüğüm her noktada bu gelişme fırsatlarını geri bildirim vererek göstermeye çalışıyorum. Siz de otomotive girerseniz bunları aklınızda tutun derim.
Zaman ayırarak buraya kadar okuduysanız, çok teşekkür ederim. Umarım faydalı olmuştur. Her zaman olduğu gibi. “Farkına var, dengeyi bul ve değer üret.”